روش شناسی تفسیر موضوعی در روایات اهل بیت ع

نویسندگان

  • مسعود حسن زاده گلشانی پژوهشگر پژوهشکده تفسیر اهل بیت ع
چکیده مقاله:

تفسیر موضوعی، عهده­دار استخراج و اکتشاف نظریۀ قرآنی از مجموعه‌ای از آیات است. میزان گسترده­ای از روایات تفسیری پیامبر9 و اهل بیت: مبتنی بر این رویکرد، ارائه شده است. تحلیل روش­شناختی این روایات، موجب آشکار شدن زوایای دیگری از تفسیر موضوعی شده و امکان به کار گیری این روش­ها را­ در قرآن، فراهم می­نماید. در این مقاله، ضمن تحلیل روایات اهل بیت:، در تفسیر موضوعی، گونه‌ها و ویژگی‌های روش ایشان تبیین شده است. روش‌‌های به کار رفته در روایات تفسیر موضوعی، در دو زمینه قابل بررسی است: نخست، راه­کارهای دستیابی به آیات استنادی ائمّه توسّط افرادی که توان تعامل آنها با قرآن، پایین­تر از سطح معصومان است؛ و دیگری تبیین و جمع‌بندی این آیات جهت دستیابی به نظر قرآن. در این راستا جستجو از طریق کلید واژه، جستجوی مفهومی، آگاهی از اطّلاعاتِ پیرامونیِ آیات و استنطاق آیات، کارآمد است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

روش شناسی آیات الأحکام در تفسیر اهل بیت (ع)

 شناسایى و بررسى روشهاى تفسیر آیات الأحکام قرآن توسط اهل بیت(ع)، است.  فهم هر متنى، نیازمند آشنایى با قواعد و اصول زبانى آن متن و دریافت سبک ویژه اثر است. اهل بیت(ع) نیز هم بر شناخت عمومى زبان و هم بر سبک ویژه قرآن جهت استنباط احکام فقهى از قرآن تکیه دارند. ایشان در بهره‌گیرى از آیات الأحکام به سه روش تمسک، تبیین و تدبر عمل مى‌کردند.  در شیوه »تمسک«، امام(ع)، براى بیان حکم، آیه‌اى را تلاوت مى...

متن کامل

«بررسی تحلیلی روایات تفسیر عصری اهل بیت ع»

تفسیر عصری یکی از مسائل بحث برانگیز در علوم قرآنی است که مخصوصا در قرون اخیر، معرکه آراء مختلف از طرف مسلمانان و مستشرقین شده است و نظریات مختلف و متضاد نیز در این مورد بیان شده و برخی نیز تا مرز انکار آن پیشرفته‌اند.این مقاله با تکیه بر منابع کتابخانه‌ای و تحلیل محتوا و بررسی و پژوهش متن محور در روایات تفسیری اهل بیت ع، اثبات می‌کند که تاثیر علوم و شبهات و گروه‌ها و عقائد و مسائل رایج عص...

متن کامل

معنای «ارجاء» در روایات اهل بیت(ع)

در جامعۀ مسلمانان سدۀ اول و دوم، اندیشۀ «ارجاء» در دو مرحلۀ سیاسی و کلامی ظهور و بروز یافت که در هر دو مرحله، تأخیر و وانهادن امری به روز قیامت و یا واگذاری امری به خداوند نهفته است. واژه «مرجئه» در روایات منسوب به پیامبر(ص) و امیرالمؤمنین7(ع)نیز به‌کار رفته است که با حذف روایات ضعیف، می‌توان ادعا کرد که در کلام آن دو بزرگوار این واژه اغلب در معنای «اهل سنت و جماعت» یا «اصحاب حدیث»؛ و در معنایی...

متن کامل

نَسخ قرآن در روایات اهل بیت (ع)

نَسخ، از مسائل بحث‏انگیز قرآن کریم است و ماهیت، امکان، مصادیق و مسائل آن، مباحث گسترده‏ای را در قرآن‏پژوهی برانگیخته است. محصول این مباحث، به گونه مستقیم یا غیر مستقیم، بر علومی همچون تفسیر و فقه اثر می‏گذارد. بازشناسی نظریه نسخ قرآن از نگاه روایات اهل بیت:، مفهوم و گستره آن به همراه پاسخ به مسائل و شبهات آن، موضوع اصلی این مقاله به شمار می‌آیند که با رویکردی تحلیلی سامان یافته است.

متن کامل

فضایل اهل بیت(ع)، در تفسیر المیزان

در میان تفاسیر قرآن، « المیزان» اثر گرانقدر علامة معاصر طباطبایى، ب ى تردید یکى  ، از بهترین تفاسیر ترتیبى قرآن است که هرچند روش تفسیرى آن مبتنى بر تقسیر قرآن به قرآن است، اما استناد به منابع حدیثى فریقین در تفسیر قرآن و بالاخص در تبیین مقام والاى اه لالبیت پیامبر 6، این تفسیر را از صرف فقط تفسیر قرآن به قرآن بودن خارج کرده و از جهت تکیه بر روایات و استفاده از منابع حدیثى، آن را به عنوان میزان ...

متن کامل

تبیین نظام روایات توحیدی اهل بیت(ع)

تعالیم اهل بیت علیهم السّلام در بحث توحید، مجموعه ای منسجم، با اوصافی خاصّ است. در این نظام، هر یک از اجزاء، ارتباط وثیقی با یکدیگر دارند و ویژگی هایی مانند هماهنگی معنایی و عدم تعارض، وحدت موضوعی، تشابه ساختار بیانی، تکرار مفاهیم هم مضمون و تلازم موضوعات مطروحه،به مثابه ارکان تشکیل دهندۀ نظام تعالیم اهل بیت علیهم السلام در مبحث توحید به شمار می روند. همچنین در بحث تلازم موضوعات مطروحه، میان موضو...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 1  شماره 2

صفحات  32- 51

تاریخ انتشار 2013-11-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023